Dzień dobry! 😊
Postanowiłam dzisiaj dodać wpis, który nie wiąże się bezpośrednio z terapia schematu, bardziej natomiast dotyczy sytuacji, której obecnie doświadczamy, a mianowicie pandemii koronawirusa i narastającego poziomu lęku. Spróbuję tym razem podzielić się z Wami moimi przemyśleniami i sposobami radzenia sobie z niepokojem.
Lęk jest emocją, która jest uwarunkowana przez naszą biologię i ewolucję, a która miała pomóc ludziom w przetrwaniu. Dzięki niej byliśmy w stanie śledzić nasze otoczenie i to co się w nim dzieje, a zatem obronić się również przez zagrożeniami, które mogły w nim powstawać. Człowiek jako biologicznie uwarunkowana maszyna, pomimo że dość szybko zmienia swoje otoczenie, to nie jest już w stanie tak szybko zmienić swoich podstawowych reakcji i emocji, które pojawiają się u niego samego. Tym samym, mimo, ze nie żyjemy już na sawannie i nie musimy wypatrywać zwierza, który może nam zagrozić, to nadal doświadczamy stanów emocjonalnych mających na celu przygotowanie nas na trudniejsze momenty. W tej grupie jest też właśnie lęk. Ta pojawiająca się u człowieka emocja wynika z poczucia zagrożenia, które często postrzegamy jako zbyt duże, przy jednoczesnym pomniejszaniu własnych możliwości działania i poradzenia sobie.
Ważne w tym momencie jest wyjaśnienie też jeszcze jednej kwestii, a mianowicie mechanizmów społecznych, które działają nasilając negatywne emocje. Nasz mózg jest strukturą przetwarzającą informacje i dane. Jest to dla niego stałe pożywienie. To właśnie dzięki informacjom i ich stałemu przetwarzaniu, człowiek był w stanie rozwinąć się. Co z tego wynika? Otóż bardzo ważne kwestie. Jeśli ktoś posiada jakieś „bardziej atrakcyjne informacje” (atrakcyjne to znaczy budzące więcej emocji), ten zyskuje dużo uznania i uwagi. W ten sposób żyją media. To one dostarczają nam więcej informacji, a im bardziej emocjonalne są, tym my jesteśmy nimi bardziej zaciekawieni.
Jak to odnosi się do paniki związanej z koronawirusem? Otóż w mediach pojawia się znaczna ilości negatywnych informacji dotyczących koronawirusa. Portale informacyjne starają się dostarczać stale bieżące informacje, pokazując liczby i rozprzestrzenianie się choroby. Zwykle przekazują przede wszystkim negatywne informacje, gdyż one silniej pozostają w naszej pamięci i powodują większe zaciekawienie (dla naszego mózgu, jeśli coś jest pozytywne, to łatwo się do tego przyzwyczajamy, informacje negatywne silniej przyciągają nasza uwagę) . Z czasem te pojedyncze, negatywne informacje zaczynają się układać w większe, powodujące silne napięcie „wizje”. To tworzenie szerszych katastroficznych wyobrażeń nie idzie w parze z poszukiwaniem informacji i doświadczeń, które mówiłyby o tym w jaki sposób jako ludzie i jako jednostki poradziliśmy sobie. Dlatego jesteśmy przeciążeni negatywnym wyobrażeniem, a jednocześnie trudno jest nam wyobrazić sobie, że możemy dać sobie z nim radę.
Tymczasem pomyślmy… Dżuma – jedna z największych epidemii, jakie panowały w Azji i Europie, która spowodowała znaczną śmiertelność (przypominam, że średniowiecze było znacznie mniej rozwiniętym naukowo i medycznie okresem ludzkości), nie spowodowała naszego wyginięcia. Ludzie cierpieli, bali się, tracili bliskich, ale czy nie poradzili sobie? Czy nie byli w stanie rozwinąć się i ewoluować? Podobnie z hiszpanką, która pojawiła się na świecie i spowodowała chorobę u znacznej ilości ludzi na początku XX wieku. Również i ta epidemia została opanowana. To są informacje, które są niezbędne do budowania poczucia umiejętności radzenia sobie. One pokazują, naszą ludzką umiejętność dostosowywania się i szukania rozwiązań. Wskazują też, ze pomimo doświadczanych negatywnych emocji jesteśmy w stanie dalej funkcjonować, doświadczać radości i żyć. Jest to naturalny proces.
Jak w związku z tym zachowywać się w obecnej sytuacji?:
- Zwracaj uwagę przede wszystkim na informacje z wiarygodnych, najlepiej wybierz jedno, udostępniające fakty, a nie medialne reportaże
- Zadbaj o zdrową profilaktykę i dostosuj się do wytycznych przekazywanych przez instytucje państwowe
- Spróbuj pamiętać, że informacje przekazywane przez media tworzone są tak, aby zaangażować nasze emocje, spróbuj więc patrzeć na nie z dystansem
- Pomyśl o pozytywnych zachowaniach ludzi, którzy starają się pomagać innym i angażują się pozytywnie w obecną sytuację
- Pamiętaj, że jako ludzkość mamy już wiele doświadczeń pozytywnego poradzenia siebie z podobnymi sytuacjami.
Bądźcie zdrowi! Do następnego razu.